O Parafii, historia

W 1618 roku Stanisław de Ulina Uliński herbu Dołęga ogłasza w grodzie Sandomierz:

„że założył w widłach rzek San i Tanew miasto Ulina, które sądzić się będzie prawem magdeburskim. Uliński nadaje place na domy, ogrody, spichlerze. Wydziela także plac na kościół gdzie stawia kaplice podległą parafii rzymskokatolickiej w Bielinach”

W miejscu kaplicy wybudowanej przez ojca, syn Jan Hilary Uliński chorąży halicki buduje w 1643 drewniany modrzewiowy kościół filialny, który przechodzi kilka faz przebudowy lub odbudowy.

Mimo wielu starań fundatora kościoła oraz jego następczyni Anny Ulińskiej kościół w Ulanowie do 1928 roku działa jako kościół filialny parafii Bieliny. Odkładanie sprawy podjęcia decyzji o utworzeniu samodzielnej parafii w Ulanowie najdobitniej zilustrował Ks. Wilhelm Gaj-Piotrowski w książce „Flisacki Ulanów”. – zabrakło wtedy formalnej zgody ze strony długoletniego proboszcza bielińskiego ks. Kazimierza Jędrzejewskiego. Zastrzegł on sobie wszelkie dochody z tutejszego majątku kościelnego. Nic przeto dziwnego, że nie chciał dzielić się administracją Ulanowa. Ponieważ sam prowadził się nienagannie, zatem Ulanowscy wierni nie mieli „słusznej przyczyny” do wniesienia starań o oddzielnie się od macierzystej parafii w Bielinach. Dodatkowe światło w tej sprawie rzuca zapis w kronice parafii Ulanowskiej – proboszczowie Bielin zamieszkiwali w Ulanowie wbrew woli Fundatora oraz Biskupiej decyzji, która potwierdziła, że proboszczowie Bielin przy swoim głównym kościele rezydować mają. Wszelkie działania inspirowane przez wszystkich, którzy dążyli do powstania samodzielnej parafii w Ulanowie zaowocowały dopiero w XIX wieku, kiedy to w oparciu o nowe założenia zarządzania kościołem filialnym, zostały spełnione wszystkie warunki umożliwiające wyodrębnienie się i powołanie nowej samoistnej parafii. W wyniku utworzenia się ekspozytury Ulanowskiej obejmującej Ulanów, Zwolaki oraz Dąbrowicę dnia 27 września 1928 roku biskup przemyski Anatol Nowak wydał dekret L. 5271/28 powołując do życia nową samoistną parafię o nazwie Ulanów. W wyniku tej decyzji oprócz wspomnianego Ulanowa, Zwolaków oraz Dąbrowicy w skład nowej parafii weszła także Wólka Tanewska, która po piętnastu latach przynależenia do parafii Kurzyna dołączyła do parafii Ulanów. 

To co wyróżnia ten prosty i surowy w bryle kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela to jego wnętrze. To drewniany kościół zbudowany na styl murowanych kościołów nawowych wypełniony jest polichromią na płótnie. Obecna bryła kościoła ukształtowana została w wyniku rozbudowy tegoż kościoła na przestrzeni wieków. Można przypuszczać, że w pierwotnym kształcie kościół składał się z części głównej 14×14 m, prezbiterium 7×7 m oraz zakrystii z tzw. Skarbczykiem po lewej stronie ołtarza. W następnych etapach rozbudowy kościoła dobudowano przedsionek potocznie zwany „babińcem” , nową zakrystię oraz przedsionek po prawej stronie ołtarza Matki Bożej Różańcowej. Nawiedzając kościół pod wezwaniem Jana Chrzciciela w Ulanowie przechodzimy przez pierwsze pomieszczenie zwane babińcem (pomieszczenie wybudowane dla kobiet, które były w stanie błogosławionym, by mogły swobodnie uczestniczyć w liturgii), które w swej prostocie i surowości nie zapowiada by wnętrze tego kościoła mogło czymś zaskoczyć nawiedzających tę świątynię wiernych. Otwierając masywne wzmocnione ćwiekami drzwi wchodzimy do części głównej kościoła, która urzeka nas swoim wystrojem. Oto na tle polichromii w kolorze wody morskiej wypełnionej barwnymi malowidłami, wypełniającej cały kościół, wznoszą się w bieli z licznymi złoceniami cztery piękne ołtarze barokowe z postaciami świętych i aniołów. Część główna kościoła podzielona jest na trzy nawy. Prawa południowa nawa kościoła poświęcona jest kultowi Maryjnemu, w niej znajduje się ołtarz poświęcony Najświętszej Maryi Pannie Królowej Różańca Świętego, w którym znajdują się dwa obrazy. Obraz zewnętrzny przedstawia Świętą Rodzinę, wewnętrzny przedstawiający matkę Boską Różańcową odsłaniany jest podczas nabożeństw. Nad nim u zwieńczenia ołtarza umieszczona jest płaskorzeźba przedstawiająca modlącego się króla Kazimierza Jagiellończyka. Opiekunem ołtarza było Bractwo Różańcowe założone w I połowie XVIII wieku. W miejscu środkowego okna znajduje się duży obraz Matki Boskiej Różańcowej, wokół którego tworząc obramowanie przedstawione są tajemnice różańca. Lewa nawa boczna poświęcona jest patronce żywiołów, niebezpiecznych zawodów – górników, flisaków, św. Barbarze. Tu każdego roku w odpust św. Barbary 4 grudnia, każdy flisak miał obowiązek przyjść pokłonić się i podziękować św. Barbarze za bezpieczną pracę i powrót do domu z flisu. Także tu w ołtarzu znajdują się dwa obrazy wewnętrzny przedstawia św. Barbarę. Obraz ten według przekazów ustnych został przywieziony przez flisaków Wisłą i Sanem z Gdańska do Ulanowa. Zwieńczeniem tego ołtarza jest obraz św. Anny Samotrzeć. Z malowideł umieszczonych w tej nawie zwraca uwagę przedstawiający mężczyznę – pogorzelca, któremu za orędownictwem świętej anioł przynosi wiatyk. W środkowej części nawy znajduje się obraz Najświętszego Serca Jezusa w przeszłości poświęcony św. Antoniemu i Przemienieniu Pańskiemu. Opiekunem ołtarza było Bractwo św. Barbary założone w 1730 roku. Nad konfesjonałem znajduje się obraz przedstawiający św. Barbarę przynoszącą Komunię św. Stanisławowi Kostce. Od 1999 roku integralną częścią tego ołtarza jest tron papieski wykonany z czarnego dębu/wiek surowca badany metodą C14 został określony na 2000 lat, wydobyty z dna rzeki San przez Bronisława, Wincentego i Tomasza Pityńskich/przez art. Rzeźbiarza Jana Macieja Łyko z Rudnika. Był to dar Bractwa Miłośników Ziemi Ulanowskiej pod wezwaniem św. Barbary dla Papieża Jana Pawła II przebywającego w czerwcu 1999 w Sandomierzu. Nawa główna przedzielona jest od prezbiterium poprzeczną belką znaną tęczą na której umieszczony jest krzyż z figurą Chrystusa Ukrzyżowanego otoczony napisem w języku łacińskim „EXAUDIAT TE DOMINUS IN DIE TRIBULATONIS” tzn. „Niech cię Pan wysłucha w dniu utrapienia”. Pod krzyżem możemy przeczytać napis w języku łacińskim „MEMOR SIT OMNIS SANCTFIFICII TUI” tzn. „Niech każdy pamięta o Twojej ofierze”. Od strony prezbiterium nad krzyżem umieszczony jest herb Ulanowa, data przy herbie 1868 sugerować może rok odnowienia polichromii kościoła. W nawie głównej szczególną uwagę zwraca malowidło wypełniające cały sufit. Jest to kopia obrazu „SĄD OSTATECZNY” Hansa Memlinga z kościoła Najświętszej Panny w Gdańsku. Według legendy jaka krąży wśród mieszkańców Ulanowa obraz ten namalował artysta malarz z Gdańska, który wbrew swojej woli został doprowadzony do Ulanowa i nakłoniony do jego namalowania. W odwecie za tak nikczemny postępek do jakiego się dopuścili flisacy w stosunku do jego osoby. Malarz zemścił się umieszczając twarze porywaczy w scenie ognia piekielnego, by ci po wsze czasy byli pohańbieni. W rogach tego obrazu malarz umieścił wizerunki czterech ewangelistów. Na łukowym nachyleniu sufitu zostały umieszczone obrazy przedstawiające sześć sakramentów świętych. Malowidła te są także źródłem informacji o ówczesnych mieszkańców Ulanowa, ich życiu codziennym i strojach. Przechodząc do prezbiterium widzimy barokowy ołtarz główny z datą 1730 oraz obrazem przedstawiającym Królową Aniołów na obłoku pod nią postać św. Jana Chrzciciela oraz św. Barbary patronów parafii. U góry nad obrazem widzimy płaskorzeźbę przedstawiającą Boga Ojca w otoczeniu aniołów. Po bokach ołtarza są św. Wojciech z Prusakiem oraz św. Stanisław wskrzeszający Piotrowina. Na suficie znajduje się dużej wielkości obraz przedstawiający Boga Stworzyciela otoczonego chórami aniołów oraz znaki zodiaku. Poza narożnikami tego obrazu w czterech obramowaniach widnieją popiersia starotestamentowych proroków: Mojżesza, Dawida, Izajasza i Jeremiasza. Po obu stronach nachylenia łukowego znajdują się cztery sceny z życia św. Jana: narodziny, wskazanie uczniom Baranka Bożego, chrzest Jezusa w Jordanie, Salome odbierająca głowę św. Jana. Na ścianach prezbiterium umieszczone zostały trzy obrazy: retman oddający się w opiekę św. Rodzinie, Noe budujący arkę, scena na jeziorze. Malowidła te mówią o tym czym zajmowali się ówcześni mieszkańcy Ulanowa, jakie profesje były podstawą ich egzystencji czyli: flisactwo, szkutnictwo oraz rybactwo.

 

Figura Chrystusa – Zbawiciela

Została ona ufundowana przez Rodaków Ulanowa żyjących poza parafią w kraju i za granicą; z okazji przeżywania Wielkiego Jubileuszu 2000-lecia chrześcijaństwa – na przełomie XX i XXI wieku.

Wysokość figury – 4m.

Wysokość cokołu – 4m. Na cokole umieszczone są symbole ewangelistów i napis: „Przyjdźcie do mnie wszyscy” – Chrystus zaprasza – a także logo 2000-lecia chrześcijaństwa.

 

Figura Matki Boskiej Fatimskiej

Postawiona została w 1997 roku – w I rocznicę nawiedzenia naszej parafii przez Cudowną Figurę Matki Boskiej Fatimskiej nawiedzającej naszą Ojczyznę w 1996 roku. Ta figura była w każdej diecezji przez tydzień. W naszej parafii gościła 2 godziny 29 I 1996 roku od godz. 14.00 – 16.00 wprowadzona do kościoła parafialnego od mostu na Tanwi i 

odprowadzona po uroczystej celebrze Mszy Świętej pod przewodnictwem Ks. Bpa Mariana Zimałka – do mostu na Sanie, aby przekazać Ją parafii św. Józefa w Nisku.

Figurę tę postawiliśmy na małym nieużytku w pobliżu nowej szkoły, aby wszyscy mijający ją mieli okazję podniesienia myśli do Boga, westchnienia do Matki Najświętszej.

Figurę tę poświęcił Ks. Bp Edward Frankowski 13 VI 1997 roku w otoczeniu wielkiej rzeszy wiernych, a szczególnie młodzieży, która przyjęła w tym dniu sakrament bierzmowania.

Krzyż na Cyplu

Poświęcony 4 XII 1999 roku jako pamiątka Misji Jubileuszowych prowadzonych przez Franciszkanów z Niepokalanowa.

Krzyż przy ul. Cegielnianej w Wólce Tanewskiej

Poświęcony 3 XII 1989 roku jako pamiątka Misji parafialnych prowadzonych przez Redemptorystów.

Kapliczka Świętej Rozali

Powstała w 1835 roku jako wotum za powstrzymanie epidemii cholery.

 

Kościół filialny w Dąbrowicy pod wezwaniem Maryi Wspomożycielki Wiernych.

Wieś Dąbrowica położona jest nad rzeką Tanew w odległości 8 km od Ulanowa. Nic dziwnego, że ta odległość od kościoła parafialnego w Ulanowie nie ułatwiała życia religijnego. Dlatego w 1872 roku – podczas misji parafialnych prowadzonych przez nowopowstałe Zgromadzenie Księży Salezjanów – zdecydowano o wybudowaniu kaplicy i w tym samym roku została ona wybudowana z drzewa – pod wezwaniem Maryi Wspomożycielki Wiernych czczonej szczególnie przez Salezjanów.

Kaplica miała wymiary: 8,5m długości i 3,5m szerokości. Była za mała na potrzeby około 100 rodzin. Służyła mieszkańcom Dąbrowicy do 1981 roku. W tym roku (1981) został wybudowany kościół murowany. Pierwsza Msza Święta była odprawiona 8XII 1981 roku. – w uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP. Kościół uroczyście poświęcił Bp Ignacy Tokarczuk – Ordynariusz Przemyski, podczas wizytacji kanonicznej 30 VI 1985 roku. Odpust jest w II dzień Zielonych Świąt. Dotychczasowa kaplica drewniana została przeniesiona do przysiółka Ulanowa – Zwolaki, oddalonego od Ulanowa 5 km.

Kościół murowany był stopniowo wyposażany dzięki ofiarności samych mieszkańców. Każdego roku coś przybywało – tynki zewnętrzne, obrazy, malowidła na scianach, ławki, konfesjonał, szaty i sprzęty liturgiczne, ogrzewanie napromiennikami (b. dobre) oraz witraże. Maryjo, Wspomożycielko Wiernych – módl się za nami.

Kaplica filialna w Zwolakach pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP.

Kaplica ta została przeniesiona z Dąbrowicy w 1982 roku po wybudowaniu tam kościoła murowanego. Pierwsza Msza Święta była odprawiona tutaj 8 XII 1982 roku. Tutaj dobudowano przedsionek i zakrystię. Kaplicę w Zwolakach poświęcił uroczyście Bp Ignacy Tokarczuk podczas wizytacji kanonicznej 30 VI 1985 roku.